Existen varios graos de incapacidade permanenete e non todos permiten o desenvolvemento de actividade laboral que sexa compatible coa pensión e, no caso de ser compatible coa mesma, sempre estará supeditado a uns requisitos e limitacións.
O punto de inflexión marcao a Sentenza 1996/2024 do Tribunal Supremo, que supón un cambio na doctrina respecto á compatibilidade da incapacidade permanenete e o desempeño do traballo, concluindo que unha incapacidade permanenente en grao absoluto ou unha gran invalidez, non son compatibles co desempeño de calquera actividade laboral que implique o estar dado de alta na Seguridade Social, ben sexa en réxime xeral ou no RETA. De darse esta situación, a pensión quedará suspendida ata que se cese na actividade laboral.
Esto tamén podría implicar que o INSS iniciase un expediente de revisión de incapacidade por entender, – posto que existe desempeño de actividade laboral-, que a persoa experimentou algún tipo de mellora médica que pode chegar a implicar a perda de prestación de incapacidade permanente.
Desta maneira, déixase atrás o criterio anterior que sí permitía que unha persoa afecta á unha incapacidade permanente en grao absoluto ou gran invalidez, puidera desempeñar actividade laboral sempre e cando as actividades foran compatibles co estado do incapacitado e non representen un cambio na súa capacidade de traballo a efectos de revisión. Todo elo levou ao cambio de criterio do INSS, nº11/2024 en xuño e á entrada en vigor da Lei 7/2024 en decembro, adaptando o texto ao fixado polo Tribunal Supremo.
A maiores, dende o 01 de maio de 2025, está vixente a Lei 2/2025, que brinda unha alternativa aos preceptores da incapacidade total, absoluta e gran invalidez, -excluindo a incapacidade parcial-, que poden elexir quedarse na empresa e non cobrar a prestación para seguir traballando con axustes no seu posto de traballo ou ben noutro posto vacante e que sexa adecuado á persoa, pero sin que calquera das opcións supoña un excesivo coste para a empresa, contando a persoa traballadora con 10 días naturais para comunicalo á empresa.
Respecto ao voluntariado, sí é compatible e posible desempeñalo estando afecto a unha incapacidade sempre e cando se cumpran unha serie de requisitos: a actividade ten que ser altruista e non retribuida, non xerando inclusión no sistema da Seguridade Social, (asociacións sen ánimo de lucro, culturais, educativas, de cooperación); que a actividade que se desempeñe sexa adecuada á capacidade da persoa sin que poida supoñer unha melloría que motive unha revisión; que a actividade non implique ningunha contraprestación económina, únicamente os gastos xustificados de desprazamento e que, por suposto, non supoña o encubrimento dunha relación laboral.
Polo que, un voluntariado con retribucións fixas asimilables a un salario, non sería compatible cunha incapacidade en grao absoluto ou gran invalidez, pero sí podería chegar a selo cunha incapacidade en grao total, sempre que as dolencias ou patoloxías que deron lugar a esa prestación non sexan incompatibles, posto que neste tipo de incapacidade sí se contempla a compatibilidade laboral.
